Uit het recent verschenen onderzoeksrapport ‘De financiële impact van dementienet Wijchen met gebruik van Easycare in de omgeving van huisartsenpraktijk Hensens’ blijkt dat integrale zorg geleverd vanuit een netwerk met behulp van Easycare als screeningsmethodiek velen malen goedkoper is dan het regulier aanbieden van zorg. Het onderzoek laat zien dat het om gemiddelde besparingen gaat van tweeduizend euro per patiënt per maand. Als je dat zou extrapoleren naar de doelgroep dementerenden in Nederland heb je het al gauw over een besparing van miljoenen euro’s per maand.
Effectencalculator
Binnen de huidige transitie in de zorgsector worden tal van nieuwe programma’s en methoden bedacht om de zorg op verschillende punten te verbeteren. Met de effectencalculator, een onderzoeksmethode ontwikkeld door een samenwerking van WMO-werkplaatsen, Movisie en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is het mogelijk om effecten van bepaalde interventies te meten. In de aanpak effectencalculator staan drie vragen centraal: ‘Wat gebeurt er in het leven van de bewoner of cliënt?’, ‘Welke ondersteuning is hiervoor nodig?’ en als derde vraag ‘Wat is het prijskaartje daarvan?’. Met ondersteuning van In voor zorg! is het mogelijk gemaakt om een onderzoeksrapport op te stellen over de effecten van integrale ouderenzorg, waarbij gebruik is gemaakt van de effectencalculator.
Showcase: DementieNet Wijchen
Het onderzoek is uitgevoerd bij het kleinschalig zorgnetwerk in Wijchen rond de huisartsenpraktijk Hensens. Het zorgnetwerk Wijchen is gekozen als showcase aan de hand van diverse criteria, zoals;
- samenwerking gebeurt vanuit waarde-creatie patiënt;
- inzet van het netwerk is het verschuiven van zorg van de tweede naar de goedkopere eerste lijn;
- het netwerk streeft ernaar dat mensen langer thuis wonen;
- er is sprake van samengestelde financiering (Wlz, Zvw, WMO).
Ook werkt het zorgnetwerk Wijchen volgens het Zorgprogramma Kwetsbare ouderen van de OCE en de werkwijze van DementieNet. Eveneens belangrijke pluspunten die Wijchen geschikt maken als showcase. In totaal zijn er veertien casussen onderzocht met een gemiddelde casustijd van twee jaar. De casussen zijn geselecteerd op patiënten die bewezen kwetsbaar waren op meerdere levensterreinen en die de diagnose dementie gekregen hadden.
Easycare, een dienstbaar screeningsinstrument
Uit het onderzoek komt naar voren dat de brede en gevalideerde kijk op vraagstukken van kwetsbare ouderen met de Easycare-methode bijdraagt aan de resultaten. Easycare is een werkwijze die onder regie van de (kwetsbare) oudere samen met de hulpverlener de situatie in kaart te brengt. Er wordt nagegaan wat de oudere zelf als een probleem ervaart. Passend bij de behoefte van de oudere wordt gezamenlijk besloten wat er gedaan moet worden. Dit leidt tot veel scherpere keuzes in wat wel en wat niet nodig is. En wat nog belangrijker is: de zorg sluit zo aan bij de motivatie van de oudere waarmee de kans op succes van de interventie vele male beter is geborgd. Professionals geven aan dat Easycare zeer dienstig is. Easycare biedt een brede kijk op patiënten en cliënten en biedt interventies op alle levensterreinen, dus niet alleen gerelateerd aan het zorgdomein. Het wordt dus gezien als een cruciaal instrument om aan de voorkant de kwetsbaarheid van ouderen op alle levensdomeinen in kaart te brengen.
Wat als interventie niet had plaatsgevonden?
Belangrijk onderdeel in de effectencalculator is om uit reken wat de kosten van de interventies zijn. In het voorbeeld van Wijchen zijn de kosten van de 14 casussen bijgehouden, in het onderzoek zijn deze opgenomen als de werkelijke kosten. Daartegenover kunnen op basis van een maatschappelijke prijslijst de alternatieven prijzen gezet worden. Dit zijn de prijzen van de reguliere zorg, in het rapport worden deze kosten referentiekosten genoemd. Onderstaande tabel laat zien dat over een looptijd van een kleine twee jaar een besparing van bijna zes ton gerealiseerd is.
Maatschappelijk rendement: goedkoper én beter
Niet alleen de kosten van deze vorm van zorg is significant lager dan de duurdere verpleeghuis- en ziekenhuiszorg. Ook de kwaliteit van zorg en leven worden door betrokkenen als beter beoordeeld. De geïnterviewde professionals geven aan dat mantelzorgers zich door de integrale aanpak beter ondersteund voelen en dat de druk beter draagbaar is. In vijf van de veertien casussen zou de mantelzorgdruk, in de situatie van reguliere zorg, te groot zijn geworden. De reguliere kosten zouden daarmee nog hoger kunnen uitvallen. Denk maar aan de kosten van mogelijke uitval van de mantelzorger of het zelf aanspraak maken van zorg door de mantelzorger. Ook de ouderen zelf zijn te spreken over de zorg in Wijchen. Zij gaven bij professionals aan dat zij hierdoor langer thuis kunnen blijven wonen en het leven kunnen leiden zoals men gewend is. De geboden zorg is meer afgestemd op wat zij vragen dan wel werkelijk nodig hebben.
Waar zit verschil in kosten?
Het onderzoeksrapport maakt inzichtelijk hoe de kosten verdeeld zijn voor enerzijds de integrale netwerkaanpak en anderzijds de reguliere vorm van zorg. Zo blijkt dat in de situatie dat er geen interventies zouden plaatsvinden het merendeel van de kosten voortvloeien uit opnamen in een verpleeghuis. Patiënten worden in deze situatie sneller doorverwezen (71.4%) en opgenomen in het verpleeghuis (76% van de kosten).
Een exemplarisch situatie is de casus van een patiënt die van 1 augustus 2012 tot 25 september 2015, dus ruim drie jaar, een combinatie van thuiszorg, huishoudelijke ondersteuning, wijkverpleegkundige ondersteuning, huisartsenzorg en zorgtrajectbegeleiding heeft ontvangen. De totale zorgkosten waren in deze periode € 101.364,-. Uitgaande van reguliere zorg en de bijbehorende maatschappelijke prijslijst zouden de kosten zijn uitgekomen op € 176.700. Dat levert een besparing op van ruim € 75.000 in drie jaar tijd. Een deel van deze besparing zou kunnen worden ingezet voor dagbesteding en zorg van andere professionals zoals fysiotherapeuten, ergotherapeuten en logopedisten.
Vervolgonderzoek wenselijk
Het rapport stemt zeer positief. Het toont aan dat de werkwijze van DementieNet Wijchen die de Easycare werkwijze gebruikt leidt tot een besparing van bijna zeshonderdduizend euro in 3,5 jaar tijd bij 14 patiënten. Het is interessant om verder te onderzoeken of ook met andere instrumenten, dan Easycare, dezelfde resultaten geboekt worden. Verder is het voor de overdraagbaarheid relevant om in beeld te hebben welke inspanning en kosten ermee gemoeid zijn om een netwerk op het niveau als de best practice Wijchen te krijgen.
Meer informatie:
Lees hier het hele onderzoeksrapport.
Lees meer over de effectencalculator op www.effectencalculator.nl.
Wij horen graag uw mening!